طوبا سلطانی

این مقاله حاصل سالها تجارب شخصی خانم طوبا سلطانی در امر مربیگری نقاشی کودک و کلاس هایی که در همین زمینه در موسسه برگ گذرانده است میباشد.

آموزش نقاشی به کودکان

آموزش نقاشی به کودکان ،یکی از راه های شکوفا نمودن خلاقیت و مهارت های هنری کودکان است که تاثیر آن در رشد فکری کودک غیر قابل انکار میباشد

درباره نقاشی و هنر کودک و نحوه آموزش نقاشی به کودکان کتابها،مقاله ها و کلاس های مختلفی وجود دارد که هر کدام به شیوه ای هنر کودک را آموزش داده اند

سالها به عنوان یک علاقه مند به نقاشی،به تحقیق در زمینه آموزش نقاشی پرداخته ام که به نظر میرسد اکثر آموزش ها به دو روش کلی تقسیم میشوند.

روش اول : کاملا دیکته شده و بدون خلاقیت پیش میرود.

در این روش مربی آموخته های خود را در یک چهارچوب تعیین شده به هنرجویان دیکته میکند و انتظار دارد کودک به بهترین شکل از او کپی برداری نماید و هر چقدر کودک بهتر بتواند این کار را انجام دهدمورد تشویق بیشتری از طرف مربی خود قرار میگیرد.

در این روش از آموزش،مربی طرحی از پیش آماده شده را در اختیار هنرجو خود میگذارد که با شیوه طراحی و رنگ آمیزی با ابزاری که مربی در نظر گرفته هنرجو آشنا میشود،اما هیچ خلاقیتی از طرف هنرجو وجود ندارد.

روش دوم : مربی شاگرد خود را آزاد میگذارد تا روی موضوعی کار کند

در این روش هم مزایا و هم کم و کاستی هایی دیده میشود.خوبی این روش این است که هنرجو میتواند تمام آموخته ها و خلاقیت های خود را برای خلق اثر هنری اش فارغ از هر گونه محدودیتی بکار گیرد،حس و حال خود را به آنچه که غلاقه مند است به تصویر بکشد،اما چون آموزشی در زمینه مهارتهای پایه و مقدماتی نقاشی ندیده نمیتواند آنچه را که در ذهن دارد در عمل به کار گیرد لذا بعد از مدتی دچار دلسردی و سرخوردگی میشود و احساس میکند توانایی کشیدن را ندارد،که این احساس زنگ خطری برای سرکوب شدن خلاقیت های فردی اوست.

گاهی شنیده ایم که نقاشی،هنری فطری و ذاتی است و میگویند که بزرگان هنر،دارای استعداد خدادادی بوده اند و تمام زحمات و آموزشهای آنها را در این مسیر نادیده میگیرند.

حال این سوال پیش می آید که برای یک آموزش صحیح چه روشی پیشنهاد میشود که هم خلاقیت کودکان از بین نرود و هم اینکه دچار سرخوردگی و احساس ناتوانی در کودکان نباشیم.

وقتی به این سوال میرسیم به اهمیت آگاهی و دانش مربی هنر کودک یا همان مربی نقاشی کودک بیشتر پی میبریم.

در آموزش نقاشی به کودکان مربی هوشمند آن است که با آموزش صحیح خود،هنرجو را در مسیر شکوفا کردن هنر خود کمک کند.

و اما روش های پیشنهادی که در این تحقیق خدمت شما ارائه میشود به چهار روش تقسیم شده است

۱-استفاده از تکنیک های خلاقانه

۲-استفاده از ابزارهای متنوع

۳-استفاده از روانشناسی کودک

۴-استفاده از از محدودیت و آزادی همزمان

روش اول : مربی با آموزش هایی که در تکنیک های مختلف دیده است با کودک شروع به کار میکند.

با تنوع در تکنیک های عملی نقاشی میتواند در کنار علاقه مند کردن کودکان به نقاشی به آنها مهارت های لازم نقاشی را بیاموزید

که بخشی از تکنیک ها که در امر آموزش نقاشی به کودکان استفاده میشود شامل :

تکنیک های گواش،پاستل،مداد رنگی

چاپ از انواع میوه(چاپ مهر)

چاپ از انواع رنگ ها یا جوهر های رنگی (اکولین)

ترکیب گواش با ابزارهای دیگر از جمله انواع پاستل یل مداد رنگی

اسکرچ

کلاژ مستقیم و غیر مستقیم

و…

مطالب مرتبط : دوره های تربیت مربی نقاشی کودک

روش دوم : مربی میتواند از هر وسیله ای اثر گذاری برای آموزش به کودک کمک بگیرد.

به طور مثال به جای استفاده از قلم یا مداد و ماژیک از گوش پاک کن،یا انگشتان خود کودک و یا ساختن انواع مهرها به آموزش نقاشی به کودکان بپردازد.

یا اینکه به جای استفاده از مقوا و کاغذ به سراغ چیزهای نامتعارف مانند کاغذ سمباده،کاغذ های پوشیده شده از دستمال کاغذی،کارت های مقوایی و … برود.

گاهی میتوان چند عدد سنگ در اختیار کودک قرار داد تا رئی آنها اشکالی ایجاد کند.

در این روش کودک با موضوع جدیدی آشنا میشود و آن این است که نقاشی فقط استفاده کردن از مداد رنگی و کاغذ نیست،این کشف جدید او را به هیجان می آورد و وقتی چیز جدیدی می آفریند اعتماد به نفسش بالا میرود،نگاهش به اطراف تغییر میکند و به دنبال پیدا کردن چیزهای جدیدی برای نقاشی است.

روش سوم : مربی آگاه به اصول روانشناسی،وسایل مورد نیاز نقاشی را در اختیار کودک قرار میدهد تا کودک با اختیار کامل ابزار خود را انتخاب کند.

در کنار کودک،همراه با او شروع به نقاشی میکند و اجازه میدهد تا کودک روند نقاشی را کنترل کند،در این روش در کنار کودک بودن و همراه او شدن مهمترین اصل است.

این روش برای بیان احساس و اندیشه های کودک بسیار کارامد است،و محصول نهایی از اهمیت بالایی برخوردار نیست.

مربی باید قضاوت را کنار بگذارد تا کودک با نقاشی کردن احساسات و هیجانات خود را تخلیه کند.

روش چهارم : مربی میتواند با ایجاد محدودیت در یک عنصر بصری و آزاد گذاشتن کودک در ابعاد دیگر کار،در کنار آموزش عناصر،خلاقیت های کودک را بیدار کند.

چرا که بسیاری از خلاقیت های ما انسان ها در محدودیت ها بوجود آمده است.

به طور مثال،در نقاشی کودک را محدود به کشیدن خط راست میکند و در کنار این محدودیت استفاده از رنگ های متنوع را آزاد میگذارد.

و یا در کنار استفاده آزادانه از خطوط و سطوح،کودک را محدود به استفاده از یک رنگ اما با تنالیته های مختلف میکند تا به کودک سایه و روشن ها را بیاموزد.

گاهی این محدودیت هارا کمتر و یا بیشتر میکند تا کودک را در یک چالش با خود قرار دهد و او را مجبور به تفکر و پیدا کردن راه های جدید برای خلق اثر هنری اش کند.

سخن آخر

خواننده گرامی، آموزش نقاشی به کودکان را ساده بگیرید و از آن لذت ببرید.

از لحظاتی که در حال نقاشی هستید،یا در کنار کودکی که در حال نقاشی است لذت ببرید،به محصول نهایی فکر نکنید،خلاقیت های خود را دست کم نگیرید

گاهی محصول نهایی ما،نه یک تابلوی زیبا بلکه احساس خوشایندی است که در اجرای کار به آن رسیده ایم.

طوبا سلطانی

دی ماه هزارو سیصد و نود و شش