منو اصلی
افراد بالغ دوران کودکی را به عنوان یک دورهی خالی از تشویش به یاد میآوردند؛ دورهای که خالی از مسوولیت، نگرانی یا مشکل. ولی کودکان دنیای امروز، از جهات گوناگونی تحت فشارهای سختی قرار دارند. آنها مجبورند چیزهای متفاوتی نظیر خواندن و حساب کردن را حتی قبل از ورود به مکتب بیاموزند. کودکان میدانند که از آنها انتظار میرود تا مکتب را تمام کرده وارد دانشگاه شوند. آنها اکثراً مجبور هستند تنشها یا فشارهای روانی ناشی خشونت خانوادگی به ویژه اختلاف میان پدر و مادر، اشتغال والدین، نگرانیهای روزانه یا ساعتهای تنهایی درخانه را تحمل کنند. خطر تداوم جنگ و خشونت، ربوده شدن و قتل توسط آدمربایان، هرازگاهی توسط والدین و اطرافیان به کودکان ابراز میشوند.
تنشهای دنیای کودکان ممکن است به صورت نشانههای فیزیکی از قبیل بیخوابی، سردردهای ناشی از فشار عصبی، شب ادراری یا ناراحتیهای گوارشی عصبی خودنمایی کنند. یا ممکن است به صورت تظاهرات احساسی نظیر عصبانیت و پسزدن و ترس مشخص شود. این تظاهرات را میتوان به عنوان یک مشکل تربیتی تفسیر کرد. به عنوان یک پدر یا مادر میتوانید روشهای کنترول تنش را بیاموزید. این روشها به شما و کودک کمک میکنند تا به اضطراب چیره شوید. آموختن این روشها به تمرین نیاز دارد. پس برای آموختن این روشها زمان صرف کنید و مطمین باشید که به زحمتاش میارزد. برای رسیدن به این هدف، این موارد را درنظر داشته باشید:
یکُم: واکنشهای تنش را تشخیص دهید. احمد هرروز پس از مکتب دچار سردرد میشود. محمود بهخاطر چیزهای بیاهمیت عصبانی میشود. جان هر روز صبح با دلدرد از خواب میخیزد. مریم به سختی به خواب میرود. اگر همهی این مشکلات را نشانههای اضطراب و شرایط تنشزا بدانیم، حدس خوبی زدهایم. موارد زیر میتواند به شما کند تا برخی از تظاهرات فیزیولوژیک و رفتاری تنشزا را تشخیص دهید. بهخاطر داشته باشید که این نشانهها میتوانند ناشی از مشکلات جسمی باشند. بنابراین قبل از آنکه یک نشانهی پایا را به عنوان یک اثر فیزیولوژیک تصور کنید، آن را با داکتران در میان بگذارید. گاهی از این نشانهها برای کسب توجه یا شانه خالی کردن از زیر مسوولیت استفاده میشود.
گاهی واکنشهای ترکیبی از همهی این عواملاند. کودکی ممکن است برای نرفتن به مکتب خود را به مریضی بزند. او از توجه اضافی اطرافیانش لذت میبرد. این کودک در مکتب مشکلاتی دارد که میخواهد از آنها اجتناب کند. پس این بیماری تقلبی را بهترین راهحل مییابد. در این گونه موارد، تربیتی از آموزش کاهش تنش و سایر مداخلهها بهترین نتایج را بهدنبال خواهد داشت.
سردردیها، دلدردیها، باد کردن و زخم معده، تهوع، استفراغ، نفسنفس زدن شامل تنفس سریع، تنگی نفس، گیجی، ضربان سریع قلب، دستهای عرقکرده و مرطوب، عادات عصبی مثل ناخن جویدن، کشیدن پوست یا موی، فشار دادن دندانها بر رویهم، بیخوابی و سایر مشکلات خواب، ترسها و اضطرابها، خجالتی بودن و اجتناب از موقعیتهای اجتماعی، شانه خالی کردن از انجام مسوولیت، حساس بودن بیش از حد در برابر انتقاد و سرزنش، کاهش قدرت تحمل در برابر ناتوانیها، آشفتگی و عدم تمرکز فکر به علت تشویش، از نشانههای اصلی استرس یا فشار روانی در کودکان میباشند.
دوم: به کودک کمک کنید تا واکنشهای ناشی از تنش را تشخیص دهد. وقتی به این نتیجه رسیدید که این نشانهها به اثر فشار روانی و استرس ایجاد شده، میتوانید در مرحله بعد به او کمک کنید تا بر احساساتش برچسب بزند و علت بروز آن دریابد. چندی پیش یکی از متخصصان اطفال، دختر خُردسالی را معرفی کرد که در مکتب دچار دلدرد و استفراغ میشد. این متخصص نتوانسته بود برای علامتها علت صحی پیدا کند. سرانجام کودک به کمک والدینش دریافت که نگران است. نگرانی او ناشی از این بود که مبدا توسط همصنفیهایش در صنف جدید پذیرفته نشود. والدینش آموختند که به مشکلاتش گوش دهند و در مورد ترسهایش با او صحبت کنند. آنها او را تشویق کردند تا همصنفهایش را برای بازی به خانه دعوت کند. همینطور به او یاد دادند که چگونه بدنش را آرام سازد. نشانههای فزیکی او به زودی همراه با کاهش تنش فروکش کرد.
گاهی درک چگونگی عملکرد فشار روانی کودک برای والدین مشکل است. در آغاز نرگس نگران بود که مبدا همصنفهایش او را نبپذیرند و وقتی که دلدرد و استفراغش شروع شد، نگران آن بود که بچهها او را به خاطر این واکنشهای بدنی، مورد تمخسر قرار دهند و با این نگرانی یک حلقه معیوب یا دور باطل درست کرد. کنترول تنش برای جلوگیری از این روند مناسب بود. اگر کودک شما دارای واکنشی است که به نظر شما ناشی از فشار روانی است، اثر آن را برایش شرح دهید.
برای تعیین علت تنش کودک، به مهارتهای ارتباطی خوبی نیاز داریم. کودک کوچک خود را درنظر بگیرید. ممکن است چندین شب پهلو به پهلو شود و نتواند بخوابد. شما میتوانید یک داستان از مردی که نمیتوانست از ترس یک حیوان بخوابد، قصه کنید. شما باید به کودک توضیح دهید که گاهی پاک کردن ذهن از این اضطرابها سخت است. چند مثالی از نگرانیهای خوب بگویید و خلاصه کاری کنید که کودک خود نیز در باره نگرانی خود شروع به صحبت کردن بکند. او ممکن است بگوید که از امتحان ریاضی روز چهارشنبه میترسد. کودک با صحبت کردن راجع به مشکل خود کمکم احساس آرامش میکند. شما به او میگویید که فردا با او ریاضی میخوانید. دستی به پشتش میکشید و به او نشان میدهید که چگونه از روشهای کسب آرامش استفاده کند.
سوم: سعی کنید منشای تنش روحی یا اضطراب روانی را حذف کنید. بهترین راه برای این کار خلاص شدن از علل اضطراب است. شاید کودک شما بیش از حد در برنامههای گوناگون غرق شده باشد، شاید خسته است، شاید شبها ناوقت خواب میکند و یا در مورد مسوولیتی که پشتگوش انداخته نگران است. با بحث کردن، بازبینی و برنامهریزی مجدد میتوان این فشارهای روانی را کاهش داد. بسیاری از کودکان دچار فشار روانی، مشکلات اصلی را در خانه تجربه میکنند.
چهارم: روشهای کسب آرامش را به کودکان آموزش دهید و بهخود و کودک خود بیاموزید تا در برابر موقعیتها و احساسات مملو از فشار روانی واکنش دیگری نشان دهید.
برای خرید کتاب های موسسه آموزشی برگ با قیمت کاملا استثنایی ( لمس کنید)
نظرات کاربران ۰