منو اصلی
قاطعیت ورزی و جرات ورزی دفاع از حقوق خود و بیان افکار و احساسات خود به شیوهی مستقیم، صادقانه و مناسب است.
افراد قاطع برای خود و دیگران ارزش قائل هستند.
آنها منفعل نیستند و اجازه نمیدهند دیگران از آنها سوءاستفاده کنند و از طرف دیگر به خواستهها و نیازهای دیگران احترام میگذارند و به شیوهای مدبرانه و انعطافپذیر با آنها ارتباط برقرار میکنند.
مهارت قاطعیت ورزی ( جرات ورزی ) چندین مزیت دارد.
قاطعیتورزی به انسان احساس خودکارآمدی و کنترل درونی میبخشد و این احساسات نیز در روابط متقابل با دیگران، اعتماد به نفس و عزت نفس ما را تقویت میکند/ از آنجا که قاطعیتورزی مستلزم تدابیر و مذاکره است، لازم است انعطافپذیر باشید. هرچند ممکن است همیشه به تمامی خواستههای خود نرسید، با وجود این نظر به اینکه افراد دیگر نیز خواستهها، نیازها و امیالی دارند، قاطعیت ورزی (جرات ورزی ) بهترین روش برای دستیافتن به روابط بین فردی رضایتبخش است.
قاطعیت با اعتماد به نفس مرتبط میباشد و مفهوم غایی آن وجود نگرش مثبت، صداقت و احترام به خود و دیگران است. وقتی که به خود مطمئن هستید و رفتارتان صریح است در مقابل دیگران رک و بیپرده عمل میکنید، حتی اگر عقاید آنها با دیدگاه شما مغایر باشد. با داشتن چنین خصوصیتی قادر هستید به صراحت عقیده و احساس خود را بیان نمایید و به طرز مؤثری با دیگران ارتباط برقرار کنید.
پرسشنامه «ادراک خویشتن» به شما کمک میکند تا دریابید که درباره خود و دیگران چگونه فکر میکنید یا چه احساسی دارید و با دیگران چطور رفتار میکنید.
نتایجی که به دست میآید معیاری ارائه میدهد که براساس آن متوجه میشوید همیشه، اغلب و یا به ندرت چه احساس و نگرشی نسبت به خود و دیگران دارید و چگونه با دیگران رفتار میکنید.
دستورالعمل مهارت قاطعیت ورزی ( جرات وری )
پرسش نامه مهارت قاطعیت ورزی ( جرات ورزی ) مشتمل بر ۸۰ جمله است.
بر هر جملهای که در مورد شما صدق پیدا میکند پاسخ بله دهید و در غیر این صورت پاسخ خیر دهید.
سعی کنید که به همه جملهها پاسخ دهید. تکمیل این پرسشنامه معمولاً ۱۰ تا ۱۵ دقیقه زما
پس از تکمیل پرسشنامه به جدول نمرهگذاری مراجعه کنید، بدون در نظر گرفتن پاسخهای منفی، دور شماره سؤالاتی که به آنها پاسخ مثبت دادهاید خط بکشید. به هر پاسخ مثبت که دور آن خط کشیدهاید یک نمره بدهید. مجموع نمرات خود را در هر ستون محاسبه کنید. سپس به بخش تعبیر و تفسیر مراجعه کنید.
۱- در من این گرایش وجود دارد که فکر کنم دیگران از من بهتر هستند.
بله
خیر
۲- اغلب به انگیزههای دیگران بدگمانم.
بله
خیر
۳- معمولاً در تصمیمگیری به دیگران متکی هستم.
بله
خیر
۴- اغلب نسبت به دیگران احساس خشم میکنم.
بله
خیر
۵- تمایل دارم که دیگران مسئولیت مرا به عهده بگیرند.
بله
خیر
۶- عموماً احساس خوشبختی میکنم.
بله
خیر
۷- اغلب در نزدیک شدن به مردم دچار مشکل میشوم.
بله
خیر
۸- نمیتوانم به کسی اعتماد کنم.
بله
خیر
۹- ترجیح میدهم سرم توی لاک خودم باشد.
بله
خیر
۱۰- ترجیح میدهم دیگران رهبری را به عهده بگیرند و خودم پیرو باشم.
بله
خیر
۱۱- معمولاً احساساتم را در مورد دیگران به راحتی بیان میکنم.
بله
خیر
۱۲- اغلب تصور میکنم آنچه را که میخواهم بهدست نمیآورم.
بله
خیر
۱۳- وقتی کسی از من تشکر میکند، فکر میکنم نفع خاصی را دنبال میکند.
بله
خیر
۱۴- اغلب احساس بدبختی و سیهروزی میکنم.
بله
خیر
۱۵- هنگامی که درخواستی از دیگران دارم برای او حق انتخاب قائل نیستم.
بله
خیر
۱۶- معمولاً تقاضای خود را به شکل آمرانه و دستوری مطرح میکنم.
بله
خیر
۱۷- وقتی که دیگران خطایی میکنند آنها را سرزنش میکنم.
بله
خیر
۱۸- در تصمیمگیریهایی که مرتبط با دیگران است نظر خودشان را جویا میشوم.
بله
خیر
۱۹- از ویژگیهای من این است که خودم را دست کم میگیرم.
بله
خیر
۲۰- هنگامی که کسی از خواستههایم میپرسد، پاسخی ندارم.
بله
خیر
۲۱- معمولاً در مورد آنچه درباره خودم به دیگران میگویم محتاطم.
بله
خیر
۲۲- معمولاً نظر دیگران را میشنوم و مدنظر قرار میدهم.
بله
خیر
۲۳- معمولاً از انجام وظایفم لذت میبرم.
بله
خیر
۲۴- معمولاً با موقعیتهای بغرنج مستقیماً برخورد میکنم.
بله
خیر
۲۵- وقتی از من میخواهند که کاری انجام دهم به ندرت پاسخ منفی میدهم
بله
خیر
۲۶- از جمله ویژگیهای من کنایهآمیز و نیشدار سخن گفتن است.
بله
خیر
۲۷- معمولاً در مصاحبت با دیگران مشکل دارم.
بله
خیر
۲۸- غالباً در قبال مشکلات راهحلهای سازندهای پیشنهاد میکنم.
بله
خیر
۲۹- وقتی تقاضای کسی را رد میکنم، احساس گناه میکنم.
بله
خیر
۳۰- در مورد آنچه که مردم در موردم فکر میکنند نگران هستم.
بله
خیر
۳۱- عموماً از پذیرش مسئولیتم اجتناب میکنم.
بله
خیر
۳۲- از خصوصیات من این است که دیگران را مهمتر از خودم میبینم.
بله
خیر
۳۳- خیلی سریع احساس میکنم که مورد انتقاد واقع شدهام.
بله
خیر
۳۴- اغلب فکر میکنم من تنها کسی هستم که کارم را به نحو صحیح انجام میدهم.
بله
خیر
۳۵- ترجیح میدهم در موقعیتهای بغرنج به شکل مستقیم درگیر نشوم.
بله
خیر
۳۶- از اینکه با دیگران در مورد ایدههای گوناگون بحث کنم لذت میبرم.
بله
خیر
۳۷- به ندرت دیگران را تشویق میکنم.
بله
خیر
۳۸- معمولاً برایم دشوار است که مشکلات را دستهبندی کنم.
بله
خیر
۳۹- به ندرت از دیگران در موردرفتارم بازخورد میگیرم.
بله
خیر
۴۰- عموماً از دیگران بهخاطر کاری که برایم انجام دادهاند قدردانی میکنم.
بله
خیر
۴۱- اغلب از نظر دیگران در مورد کارهایم آگاه میشوم.
بله
خیر
۴۲- از جمله ویژگیهای من این است که پایبند آنچه به دیگران میگویم نیستم.
بله
خیر
۴۳- خیلی سریع از دیگران انتقاد میکنم.
بله
خیر
۴۴- اغلب به سهولت از دیگران آزردهخاطر میشوم.
بله
خیر
۴۵- معمولاً به دیگران اجازه میدهم که برایم تصمیم بگیرند.
بله
خیر
۴۶- برخوردهایم با دیگران اغلب خصمانه است.
بله
خیر
۴۷- اغلب در برابر دیگران تندمزاج هستم.
بله
خیر
۴۸- معمولاً از درگیر شدن با امور وظایفم لذت میبرم.
بله
خیر
۴۹- عموماً خواست و نظر دیگران را هم در نظر میگیرم.
بله
خیر
۵۰- من از ارتباط چشمی با دیگران پرهیز میکنم.
بله
خیر
۵۱- اغلب نسبت به دیگران خشمگین هستم.
بله
خیر
۵۲- به ندرت خواستههایم را مطرح میکنم.
بله
خیر
۵۳- معمولاً بر این باور هستم که آنچه را میخواهم بهدست نمیآورم.
بله
خیر
۵۴- معمولاً احساس تنهایی میکنم.
بله
خیر
۵۵- اغلب احساس میکنم که دیگران توقع مرا برآورده نکردهاند.
بله
خیر
۵۶- به منظور کسب اطلاع سؤال میکنم.
بله
خیر
۵۷- عموماً برای سنجش درستی نظرم با صاحبنظران مشورت میکنم.
بله
خیر
۵۸- سعی میکنم هیچ کس از من رنجیده خاطر نشود.
بله
خیر
۵۹- اغلب در مورد نحوه احقاق حقم از دیگران خیالپردازی میکنم.
بله
خیر
۶۰- معمولاً عقیدهام را تحمیل میکنم.
بله
خیر
۶۱- اگر متوجه اشتباهم شوم عذرخواهی میکنم.
بله
خیر
۶۲- آمادگی دارم که بعضی اوقات پاسخ منفی بشنوم.
بله
خیر
۶۳- من به شکل شتابزده نتیجهگیری میکنم.
بله
خیر
۶۴- به ندرت افکار و احساسات واقعی خود را با دیگران در میان میگذارم.
بله
خیر
۶۵- معمولاً از خواست دیگران تبعیت میکنم.
بله
خیر
۶۶- در مقابل دیگران احساس حقارت میکنم.
بله
خیر
۶۷- بارها نسبت به کارم احساس بیعلاقگی کردهام.
بله
خیر
۶۸- به طور کلی نسبت به همه چیز دلسرد شدهام.
بله
خیر
۶۹- عادت دارم خواست و نیاز دیگران را نادیده بگیرم.
بله
خیر
۷۰- معمولاً برای دیگران صرفنظر از عقایدشان احترام قائلم.
بله
خیر
۷۱- با اشتیاق مسئولیتم را میپذیرم.
بله
خیر
۷۲- با سرعت عقاید دیگران را رد میکنم.
بله
خیر
۷۳- معمولاً نگرانم که دیگران را عصبی نکنم.
بله
خیر
۷۴- دائماً به دنبال گرفتن نظر دیگران هستم.
بله
خیر
۷۵- معمولاً در پیآنم که با عیبجویی، عقاید دیگران را مخدوش کنم.
بله
خیر
۷۶- غالباً در مورد خود و دیگران برداشت منفی دارم.
بله
خیر
۷۷- معمولاً خود را با دیگران برابر میدانم.
بله
خیر
۷۸- اغلب پیشبینی میکنم که دیگران مرا دوست نداشته باشند.
بله
خیر
۷۹- اجازه میدهم که دیگران مرا تحت فشار قرار دهند.
بله
خیر
۸۰- معمولاً بر این باورم که دیگران با من هم رأی نیستند.
بله
خیر
جدول نمرهگذاری پرسشنامه مهارت قاطعیت ورزی
نمرات ۱۴ تا ۲۰ در هر ستون بیانگر نحوه متداول اندیشه، احساس و رفتار در برابر خود و دیگران میباشد.
نمرات بین ۷ تا ۱۳ نشان میدهد که اغلب در مورد خود و دیگران چگونه میاندیشید، چه احساسی دارید و چگونه رفتار میکنید.
نمرات بین ۰ تا ۶ حاکی از نگرشها، احساسات و رفتارهایی است که به ندرت در قبال خودتان و دیگران دارید.
ویژگی کلیدی چهارگونه نگرش و رفتار در مهارت جرات ورزی ( قاطعیت ورزی )
چهار گونه متفاوت از نگرشها و رفتار را میتوان با عناوین انفعالی، پرخاشگرانه، بازیگرانه و قاطعانه توصیف و تفکیک نمود. دامنه نمرات شما در پرسشنامه فوق شاخصی از شیوه دائمی، مکرر یا نادر تفکر، احساس و رفتار شما در قبال خود و دیگران است.
حداکثر نمره شما ممکن است در بعد قاطعیت باشد. اما میتوانید به بالاترین نمره بعدی خود نیز نگاهی بیندازید و ببینید که در چه موقعیتهایی رفتار شما غیرقاطعانه است.
فهرست زیر ویژگیهای کلیدی هر کدام از چهار گونه رفتار و نگرشهای مذکور را ارائه میکند.
ویژگیهای کلیدی نگرش منفی و رفتار انفعالی
چنانکه حداکثر یا یکی از بالاترین نمرات شما حاکی از منفعل بودن است پس برخی یا همه ویژگیهای زیر در مورد شما صدق پیدا میکند:
ویژگیهای کلیدی نگرش منفی و رفتار بازیگرانه
اگر حداکثر نمره یا یکی از بالاترین نمرات شما با این عنوان منطبق است، پس برخی یا اغلب خصایص زیر در مورد شما صدق پیدا میکند:
ویژگیهای کلیدی نگرش منفی و رفتار پرخاشگرانه
اگر حداکثر نمره یا یکی از بالاترین نمرات شما با این عنوان منطبق است، پس برخی یا اغلب خصایص زیر در مورد شما صدق پیدا میکند:
ویژگی کلیدی نگرش و رفتار قاطع
اگر حداکثر نمره یا یکی از بالاترین نمرات شما با این عنوان منطبق است، پس برخی یا اغلب خصایص زیر در مورد شما صدق پیدا میکند.
قاطعیت ورزی ( جرات ورزی ) به توانایی ابراز صادقانه عقاید، احساسات، نگرشها و حقوق خود بدون اضطراب آزاردهنده و به شیوهای که به حقوق دیگران تجاوز نشود گفته میشود.
قاطعیت ورزی ( جرات ورزی ) به معنای پرخاشگری نیست، بلکه تعادلی بین قلدری و بیش از حد خاکی بودن است.
قاطعیت وابسته به احساس اعتماد به نفس، عزت نفس و خودکارآمدی ما است. خودکارآمدی به احساس اینکه اگر شما به شیوهای خاص رفتار کنید، چیزی قابل پیشبینی رخ خواهد داد بر میگردد.
عدم مهارت قاطعیت ورزی به چه چیزی بر میگردد؟
بسیاری از افراد چنین آموختهاند که ما باید دیگران را از خود خشنود و راضی نگهداریم. نباید کاری بکنیم که دیگران از دست ما ناراحت یا دلخور بشوند. بسیاری دیگر ممکن است چنین اعتقاد نداشته باشند ولی مهارت قاطعیتورزی را به خوبی نیاموخته باشند.
از دید شما دلایل رفتار غیر قاطعانه چیست؟
چرا مهارت قاطعیت ورزی ( جرات ورزی ) مهم است؟
اگر شما نتوانید به شکل قاطعانه رفتار کنید ممکن است منجر احساس ناخوشایندی شود، برای مثال:
افسردگی: افسردگی در واقع ناشی از خشمی است که به سمت درون فرد معطوف شده است. حالتی که در آن فرد احساس درماندگی، ناامیدی و فقدان کنترل بر محیط پیرامون خود را تجربه میکند.
…
گرفتن است.
…..
ناکامی: ناکامی ناشی از احساس ضعف و ناتوانی یک فرد است. همچنین میتواند ناشی از احساس قربانی شدن باشد.
…..
آیا شما میتوانید شرایطی را که در آن نتوانستهاید به شکل قاطعانه رفتار کنید را تجسم کنید. شما در آن شرایط چه احساس، افکار و رفتاری داشتید؟ اگر احساس ذکر شده در فوق را تجربه کردهاید، آنها را تشریح کنید.
…..
چرا قاطعیت ورزی مهم است؟ ( چرا جرات ورزی مهم است ؟ )
خشونت و غضب: اگر نتوانید خشم خود را به شیوهای مناسب بروز دهید، ممکن است به حدی جوش بیاورید که منجر به خشونت شود.
آیا شما چنین تجربهای داشتهاید؟
اضطراب: ناتوانی در بروز خشم به شیوهای مناسب میتواند اضطرابی را ایجاد کند که منجر به اجتناب و دوری از بعضی موقعیتها و افراد شود.
…..
روابط ضعیف: اگر شما نتوانید رفتار قاطعانهای از خود نشان دهید این مسئله باعث میگردد که در روابط خود ضعیف ظاهر شوید. افراد غیر قاطع در بیان احساسات منفی و مثبت خود ناتوانند.
…..
شکایات جسمی: ناتوانی و ضعف در بیان قاطعانه احساس میتواند منجر سردرد، زخم معده، فشار خون بالا و شکایات جسمی از این قبیل شود
……
قاطعیت ورزی انتخابی ( جرات ورزی انتخابی )
اتخاذ یک رفتار قاطعانه در مقابل یک فرد ناآشنا و غریب بسیار آسانتر از اتخاذ چنین رفتاری با فردی است که رابطه دوستانهای با او دارید.
هر چقدر رابطه مهمتر باشد، اتخاذ یک رفتار قاطعانه در چنین موقعیتی مهمتر خواهد بود.
اتخاذ رفتار قاطعانه موجب میشود که دیگران حریم خصوصی شما را در نظر بگیرند و رفتار محترمانه در مقابل شما داشته باشند.
آیا میتوانید تجاربی را نقل کنید که آشنایی و دوستی باعث شده باشد که نتوانید به شکل قاطعانه رفتار کنید؟
…..
آیا میتوانید تجاربی را بیان کنید که رفتار قاطعانه شما باعث شده باشد که دیگران در مقابل شما به شکل محترمانهتری برخورد کنید؟
…..
بسیاری از افراد بر این باور هستند که اتخاذ رفتار قاطعانه موجب از بین رفتن دوستیها
و روابط صمیمانه میشود. نظر شما چیست؟
…..
آیا رفتار قاطعانه همیشه بهترین انتخاب است؟
بهتر است قبل از اینکه به شکل قاطعانه رفتار کنید، پیامدهای رفتار قاطعانه خود را در نظر داشته باشید.
اگرچه رفتار قاطعانه معمولاً میتواند منجر به نتایجی مثبت شود، اما بعضی افراد به شکل منفی به رفتار قاطعانه پاسخ میگویند.
برای مثال:
اگر رئیس شما فردی کاملاً غیرمنطقی باشد، ممکن است اتخاذ رفتاری قاطعانه با وی به از دست دادن شغل شما بیانجامد.
آیا شما چنین موقعیتهایی را تجربه کردهاید؟
بهترین راه حل از دید شما برای چنین موقعیت هایی چیست؟
…..
اگر در چنین موقعیتهایی قرار گرفتید، بهخاطر داشته باشید بهتر است آگاهانه تصمیم بگیرد که به شکل قاطعانه رفتار نکنید. آنچه شما در چنین موقعیتی نیاز دارید یاد بگیرید مهارت دیگری است که مدیریت و کنترل استرس نامیده میشود؟
…..
هنگامی که شما تصمیم میگیرید به شکل قاطعانه رفتار کنید چه اتفاقی میافتد؟
به خاطر داشته باشید که وقتی شما رفتار قاطعانه را بر میگزینید، دیگران ممکن است به شیوهای که عادت کردهاند با شما رفتار نمایند. رفتار قاطعانه شما ممکن است آنها را در شرایط گیج و مبهمی قرار دهد. این مسئله به دلیل تغییر سبک و شیوه ارتباط شما رخ میدهد اما در مدت زمان بسیار کوتاهی آنها متوجه مسئله خواهند شد و سعی میکنند تا به شیوهای مناسب با شما برخورد کنند. ذکر این نکته لازم است که در چنین شرایطی دیگران نیز ممکن است رفتار قاطعانه در مقابل شما اتخاذ کنند.
آیا شما چنین تجربهای داشتهاید؟ اگر چنین تجربهای داشتهاید آن را …..
سه بعد رابطه قاطعانه
بیان همدلانه
سعی کنید به طرف مقابل نشان دهید که وضعیت و شرایط او را درک میکنید. ابراز همدلانه به طرف مقابل میفهماند که شما قصد ندارید با او بحث و جدال کنید.
برای مثال: من میدانم که این رفتار از نظر تو یک تغییر است و ممکن است احساس خوبی در تو ایجاد نکند.
بیان مسئله در مهارت قاطعیت ورزی
شما از این طریق مشکل و ناراحتی خود را بیان میکنید. دلیل اینکه خواهان تغییر هستید را بیان میکنید.
برای مثال: این شرایط من را ناراحت میکند و نمیتوانم با آن کنار بیایم.
بیان آنچه شما میخواهید
و این درخواستی مشخص برای تغییری مشخص و معین در رفتار طرف مقابل است.
مثال: من از شما میخواهم که با صدای آرام با من صحبت کنید.
مثال: میدونم چیزی که از شما میخواهم ممکنه برات سخت باشه (بیان همدلانه)، ولی وقتی میبینم که به حرفام گوش نمیدی ناراحتم میکنه (بیان مسئله)، چیزی که من ازت میخوام اینکه که وقتی صحبت میکنم به من توجه کنی (بیان آنچه میخواهید).
چگونه میتوانیم به شکل مؤثری قاطع باشیم؟
مثال:
من فکر میکنم که….
به نظر من….
در زیر نمونهای از تمرکز بر مسئله و نمونهای از محکوم و سرزنش کردن آورده شده است.
شما بیشتر از کدام روش استفاده میکنید؟
سعی کنید از رفتار فرد انتقاد کنید، نه از خود فرد.
برای مثال:
در مورد اول آنچه مورد سؤال قرار گرفته یک رفتار خاص است در
دوم خود فرد مورد انتقاد قرار گرفته است.
سعی کنید قضاوت نکنید یا دستور ندهید بلکه از وجه سؤالی استفاده
کنید.
برای مثال:
در هر دو مورد فوق میخواهیم به طرف مقابل این پیام را بدهیم که به وضعیت خود برای بیرون رفتن توجه کند. اما در مورد اول به شکل غیرمستقیم این پیام را میدهیم و در مورد دوم با وجه دستوری و قضاوتی.
شما فکر میکنید کدام مورد بیشتر میتواند مفید و اثربخش باشد؟
شما بیشتر از کدام شیوه استفاده میکنید؟
مثال:
اگر مخاطب شما باشید ترجیح میدهید به کدام شیوه با شما برخورد شود؟
تکنیکهایی ویژه برای موقعیتهایی دشوار
آرام کردن: هنگامی که میخواهید در مورد موضوعی با فردی که داغ کرده صحبت کنید، ابتدا سعی کنید او را آرام کنید.
برای مثال:
خلاصه کردن: استفاده از این تکنیک باعث میشود که شما مطمئن شوید مسئله را فهمیدید و طرف مقابل هم متوجه میشود که شما به حرفهای او توجه کردهاید.
مثال:
مشخص کردن: این بسیار مهم است که شما مشخص و معین بکنید که از طرف مقابل خود چه میخواهید.
کلمات کلیدی: مهارت قاطعیت ورزی | مهارت جرات ورزی | قاطعیت ورزی | جرات ورزی | تقویت مهارت جرات ورزی
نظرات کاربران ۰