تهران - اقدسیه - خیابان گلزار (ولیعصر ) - کوچه رضاییان - پلاک 8
  • تلفن تماس 021-26755506

  • آدرس ایمیل

محیط آموزشی و خلاقیت در کودکان

محیط آموزشی و خلاقیت

بسیاری از کودکان قبل از دبستان، ساعت‌های زیادی را در مهدکودک یا کلاس‌های آمادگی می‌گذرانند.

پس‌ازآن نیز، در عرض هفته ساعت‌های فعال بچه‌ها در مدرسه می‌گذرد. از این گذشته، نقش و جایگاهی که از محیط آموزشی در ذهن بچه‌هاست و تصویری که از مربی و معلم به‌عنوان منبع الهام دارند تأثیر پرقدرت این عامل را در برانگیختن یا تضعیف خلاقیت نشان می‌دهد.

متأسفانه در بیشتر برنامه‌های آموزشی و در اکثر کشورها، شیوه کار به شکلی است که با تکیه‌بر محفوظات و اطلاعات افراد، نه‌تنها گامی در جهت خلاقیت برداشته نمی‌شود بلکه مانع آن نیز می‌شوند.

به قول یکی از بزرگان «دانش آموزان در دوران تحصیل، به حدی مشغول افکار دیگران هستند که خود زمانی برای اندیشیدن ندارند.»

برنامه‌های آموزشی جاری غالباً بر فرآیندهای شناختی ساده و حافظه‌ی افراد تکیه کرده و به دیگر قدم‌های که در فرآیند خلاقیت به آن‌ها اشاره کردیم توجه چندانی نمی‌شود اما آیا مربیان حقیقتاً می‌توانند خلاقیت را در کودکان پرورش دهند؟

مربیان مطمئناً قادر به آموزش قلمرو مهارت‌های مربوط به موضوع خاص و دانایی و اطلاعات مربوط به آن هستند.

آموزش‌های علمی و فنی مانند ریاضیات، علوم، هنر و تاریخ از آن جمله‌اند.

در حقیقت اغلب مردم می‌پندارند. شغل مربیان همین است.

از طرفی مربیانی که با مهارت‌های خلاقیت مانند روش‌های تفکر در مورد مسائل و قوانین علمی آشنا هستند می‌توانند راه‌های جدید نگرش به مسائل را هم آموزش دهند.

چنین مهارت‌های را می‌توان مستقیماً آموزش داد اما چنان چه این مهارت‌ها در برنامه‌های جاری آموزشی ادغام‌شده باشند البته کارآیی و اثر بیشتری خواهند داشت؛ اما در مورد سومین جزء خلاقیت یعنی انگیزه درونی چطور؟ آموزش مستقیم انگیزه‌ی درونی، البته کار بسیار مشکل یا محال است و نمی‌توان مثلاً به کودکان گفت دارای انگیزه‌ی درونی گردند..

 

اینجا لمس کنید

شاید بهترین راه ترغیب انگیزه درونی کودکان، ایجاد فضای عاری از فشارهای خارجی که مخرب چنین انگیزه‌ای است، باشد.

همه‌ی کودکان اطلاعاتی را از مدرسه می‌آموزند و شاید بعضی از آن‌ها بهتر از دیگران می‌آموزند.

بعضی از آن‌ها ممکن است مهارت‌های مربوط به تفکر را از طریق آشنای با نمونه‌های تفکر خلاق فراگیرند اما تعداد کمی از کودکان یافت می‌شوند که مدرسه را در حالی ترک نمایند که انگیزهای درونی‌شان دست‌نخورده باقی‌مانده باشد.

انگیزه درونی هنگامی رشد می‌کند که مربیان معتقد به دادن استقلال نسبی به کودکان باشند و محیطی حمایتی و مشوق را ایجاد نمایند.

 

بیشتر بخوانید: نقش محبت در رشد مغز کودکان

تاریخچه نمایش خلاق در ایران

 

محیط‌های آموزشی که خلاقیت در آن‌ها رشد می‌کند دارای خصوصیات زیر هستند:
  • ۱. یادگیری بسیار مهم، ولی تفریحی و جالب است.
  • ۲. کودکان به‌عنوان افراد منحصربه‌فرد، قابل‌احترام و محبت هستند.
  • ۳. کودکان در این محیط‌ها خود یادگیرنده‌ی فعال هستند.
  • ۴. فضای کلاس عاری از تنش و فشار است و کودکان در آن احساس آسایش و آرامش می‌کنند.
  • ۵. کودکان در این فضا احساس عزت‌نفس و ارزشمندی دارند.
  • ۶. مربیان منبع اطلاعات و هدایت هستند، کودکان باید برای مربیان احترام قائل بشوند اما در ضمن در حضور آن‌ها احساس راحتی می‌نماید.
  • ۷. کودکان برای بحث بی پرده درباره‌ی مسائل همکلاسی‌های خود احساس آزادی می‌نمایند.
  • ۸. همکاری همیشه بر رقابت ترجیح دارد.
  • ۹. تجارب یادگیری حتی‌الامکان به تجارب دنیای واقعی کودکان نزدیک است.
  • ۱۰. ازجمله عوامل بسیار مهم در یک محیط آموزشی، نقش الگوی مربیان است. مربیانی که در احساس کودکان شریک می‌شوند خود را کامل نمی‌دانند و احترام عمیق برای آن‌ها قائل هستند و رفتار آن‌ها الگوی ست ازآنچه می گویند و شوق همکاری در یادگیری و خلاقیت را در کودکان افزایش می‌دهند.
  • ۱۱. فضای فیزیکی محیط‌های آموزشی باید ایده برانگیز و متنوع باشد. چیدمان مناسب محیط آموزشی، وجود وسایل آموزشی لازم (و نه الزاماً گران و لوکس بودن) و دسترسی کودکان به آن‌ها نقش مهمی در پرورش خلاقیت کودکان دارد.

 

مطالب مرتبط

نظرات کاربران ۰

خرید حضوری تتر